MASKİ'nin iptal ettiği bakım bedelleri geri mi ödenecek?

MASKİ, 2018 yılı Ocak ayından itibaren "hat bakım ve işletim bedeli" adı altında su abonelerinden 3 TL ücret tahsit etmeye başlamıştı. Mahkeme şikayetlerin ardından kararı iptal etmişti. Manisa'da yaşayan Uğur Doğan isimli vatandaş Manisa Cumhuriyet Savcılığına başvurarak, MASKİ'nin iptal ettiği bakım bedellerinin geriye dönük tahsil edilmesini istedi.

Şikayetçi olan Uğur Doğan'ın basına sunduğu bilgiler şöyle:
AÇIKLAMALAR ​:
"​​​1- Manisa ili, Şehzadeler ilçesinde yaşayan bir yurttaş olarak, Manisa Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü MASKİ tarafından 2018 yılı ocak ayından beri su abonelerinden “Hat Bakım ve İşletim Bedeli” adı altında her ay 3,00 TL ücret tahsil edilmesinin hukuka aykırı olduğuna dair; iptali istemiyle açmış olduğum dava Manisa 2. İdare Mahkemesinin 2019/1124 Esas sayılı dosyasında görülen iptal davasına konu olmuş ve mahkeme tarafından 06/10/2020 tarih, 2020/522 Karar sayılı kararı ile bahse konu idari işlemin iptaline karar verilmiştir.
2- Anılan mahkeme kararı uyarınca 2560 sayılı İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanunun 23. maddesinde; “Su satışı, kanalizasyon tesisi bulunan yerlerdeki kullanılmış suların uzaklaştırılması, septik çukurların boşaltılması giderleri için ayrı tarifeler yapılır. Bu tarifelerin tespitinde, yönetim giderleri ile, amortismanları doğrudan gider yazılan (aktifleştirilmeyen) yenileme, ıslah ve tevsi masrafları ve bir kar oranı esas alınır” hükmüne, Manisa Büyükşehir Belediyesi Manisa Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü Tarifeler Yönetmeliği’nin “Su satış tarifesi” başlıklı 9. maddesinin 1. fıkrasında “Abone gruplarına göre hazırlanan su satış tarifesi; İdare giderleri, amortismanlar, ıslah ve tevsii giderleri dikkate alınarak Genel Kurulca belirlenir”, “Su şebeke hattı” başlıklı 54. maddesinin (3) bendinde; “Su şebeke hattının ıslahı, bakımı, onarımı ve işletmesi İdare tarafından yürütülür.” Düzenlemelerine yer verilmiş olup, anılı Kanunun 23. maddesi uyarınca yönetim ve işletim giderleri ile ıslah masraflarının su ücret tarifesinin belirlenmesinde idare tarafından dikkate alınması gereken bir maliyet unsuru olduğu halde, ilgili Kanun maddesine aykırı olarak ayrı bir kalem olarak abonelerden “Hat Bakım ve İşletim Bedeli” adı altında ilaveten aylık 3,00 TL ücret alınmasında hukuka uyarlık bulunmadığından iptaline karar verilmiştir.
​​​3- 2577 sayılı İdari Yargılama Usul Kanunu ve 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu uyarınca yerel mahkeme hükmünün istinaf edilmesi hükmün icrasını durdurmayacağından 2577 s. Kanun’un 28/1. Maddesi uyarınca; “Danıştay, bölge idare mahkemeleri, idare ve vergi mahkemelerinin esasa ve yürütmenin durdurulmasına ilişkin kararlarının icaplarına göre idare, gecikmeksizin işlem tesis etmeye veya eylemde bulunmaya mecburdur. Bu süre hiçbir şekilde kararın idareye tebliğinden başlayarak otuz günü geçemez.”
Kaldı ki; İdare anılı mahkeme kararının yürütmesinin durdurulması istemiyle 02/11/2020 tarihinde istinaf yoluna gitmiş, İzmir Bölge İdare Mahkemesi 7. İdare Dava Dairesi 12/11/2020 tarihli kararıyla idarenin, kararın yürütmesinin durdurulması istemini oy birliği ret etmiştir
Sunulan nedenlerle ilgili mahkeme kararının uygulanarak; Manisa Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü MASKİ’nin iptal edilen “Hat Bakım ve İşletim Bedeli” ile ilgili kararının düzenleyici işlem niteliğinde olduğundan; bu güne kadar Şehzadeler ilçesindeki su abonelerinden “Hat Bakım ve İşletim Bedeli” adı altında tahsil edilmiş ücretlerin tamamını yasal faiziyle birlikte ödenmesi hususunda gerekli işlemlerin yapılması için şüphelilerden talepte bulunulmuştur.
4- Ancak şüpheliler, Manisa 2. İdare Mahkemesi tarafından verilen hükmü sadece su faturalarından “Hat Bakım ve İşletim Bedeli” alınmasına son verilmesi işlemiyle kısmen uygulamışlardır. Bu güne kadar tahsil edilmiş ücretlerin tamamını yasal faiziyle birlikte geri ödenmesi hususunda hiçbir işlem yapılmadığı gibi ödenip ödenmeyeceği hususunda da bir yanıt verilmemiştir. Dolayısıyla anılan mahkeme kararı bu yönüyle idare tarafından uygulanmamıştır. Benim, kamunun ve halkın zararlarının artmasına neden oldukları gibi, Anayasa’nın 138. maddesi, İYUK’nun 28. maddesi ve 5237 sayılı TCK’nun 257. maddesine aykırı davranmak suretiyle atılı suçu işlemişlerdir.
Anayasa Md.138/son hükmüne göre; “...Yasama ve yürütme organları ile İdare, mahkeme kararlarına uymak zorundadır; bu organlar ve idare, mahkeme kararlarını hiçbir surette değiştiremez ve bunların yerine getirilmesini geciktiremez.”
İYUK Md.28/1 hükmüne göre; “...Danıştay, bölge idare mahkemeleri, idare ve vergi mahkemelerinin esasa ve yürütmenin durdurulmasına ilişkin kararların icaplarına göre idare, gecikmeksizin işlem tesis etmeye veya eylemde bulunmaya mecburdur. (...)”
TCK Md. 257 hükmüne göre; “(1) Kanunda ayrıca suç olarak tanımlanan haller dışında görevinin gereklerine aykırı hareket etmek suretiyle, kişilerin mağduriyetine veya kamunun zararına neden olan ya da kişilere haksız bir kazanç sağlayan kamu görevlisi, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. (...)”
5- Nitekim; İptal kararları ve işlemin durması bakımından aynı hukuksal etkinliğe sahip olan yürütmenin durdurulması kararları ilgililere ve idareye verilen bir emirdir.
“...Anayasa kuralları, buyurucu ve bağlayıcı Hukuk kurallarıdır. Mahkeme kararlarının geciktirilmeden yerine getirilmesi zorunludur. İnsan hak ve özgürlüklerini; sosyal adaleti, toplumun huzur ve refahını gerçekleştirmeyi ve güvence altına almayı amaçlamış demokratik bir Hukuk Devletinde, açıklanan Anayasa ve kanun kurallarına rağmen bir Mahkeme kararının yerine getirilmemesi düşünülemez. Aksi halde bu kanun kuralları kağıt üzerinde kalmaya zorunlu, değersiz sözcükler olmaktan öteye gidemez. (...) Bir kamu görevlisinin  mahkeme kararlarını uygulamama ve yukarıda açıklanan Kanuni kuralları bilmedikleri ileri sürülemez. Öyle ise; açık, kesin ve emredici Kanun kurallarına bilerek aykırı davranış da kişisel kusur kabul edilmek gerekir. (...) Görülüyor ki, mahkeme kararlarında, suçun oluşması için İdare Mahkemesi kararını yerine getirmeyen Kamu görevlisi ayrıca garaz, kin, husumet ve benzeri duyguların etkisiyle hareket etmesi aranmamaktadır. Sadece kararın uygulanmaması suç teşkil ettiğine göre (...)” (YİBGK, 1978/7 E., 1979/2 K., 22.10.1979 T.)
6- Manisa 2. İdare Mahkemesinin 2019/1124 Esas ve 06/10/2020 günlü 2020/522 Karar sayılı kararında verilen idari işlemin iptali yönündeki idari yargı kararının gereğine uygun işlem eksik tesis edilmiştir. Oysa idari yargı kararlarını uygulamakla yükümlü olanların, idari yargı kararlarını geciktirmeksizin ve eksiksiz uygulamak zorunda oldukları, idari yargı kararları üzerinde hiçbir tasarruf hakları olmadığı doktrin ve uygulama tarafından, yasal düzenlemeye koşut bir biçimde kabul edilmiştir. Mevzuatımızda, yargı kararlarının uygulanması konusunda idareye takdir yetkisi tanınmadığı açıktır.
​​​7- Keza ilgili idare, idari yargı yerince verilen idari işlemin iptali kararını uygulamak, sonucu olan işlemleri durdurmak, bahse konu ‘Hat Bakım ve İşletim Bedeli’ olarak bugüne kadar su abonelerinden tahsil edilen ücretlerin tamamını geriye dönük yasal faiziyle birlikte ödemek yönünde tasarruflarda bulunmak zorundadır.
8- Ayrıca idareye, Manisa 2. İdare Mahkemesinin 2019/1124 E. 06/10/2020 günlü 2020/522 K. sayılı ilamını yerine getirmesi yönünde 02/11/2020 tarih 46646 evrak kayıt numarasıyla verilmiş dilekçeme karşı idarenin 02/12/2020 tarih E-12604265-220.01.03-48889 sayılı cevap yazısında mahkeme kararının eksik uygulandığı gerekçesiyle 15/12/2020 tarih 53603 evrak kayıt numaralı ikinci bir dilekçeyle “Hat Bakım ve İşletim Bedeli” adı altında alınan paraların tamamının yasal faizi ile birlikte ödenmesi yada ileriki su faturalarından mahsup edilmesi yönünde ikinci bir talebim de vardır.
​​​9- Açıklanan nedenlerden dolayı, Manisa 2. İdare Mahkemesinin 2019/1124 E. 06/10/2020 günlü 2020/522 K. sayılı ilamını eksiksiz uygulanmaması nedeniyle şüpheliler hakkında suç duyurusunda bulunulması zorunlu hale gelmiştir.
KANITLAR​​: Manisa 2. İdare Mahkemesinin 2019/1124 E. 06/10/2020 günlü 2020/522 K. sayılı ilamı, 02/11/2020 tarih 46646 evrak kayıt numarasıyla idareye verilmiş dilekçe, idarenin 02/12/2020 tarih E-12604265-220.01.03-48889 sayılı cevap yazısı; mahkeme kararının eksik uygulandığı gerekçesiyle 15/12/2020 tarih 53603 evrak kayıt numaralı ikinci dilekçe ve yasal her türlü kanıt.
SONUÇ VE İSTEM​: Yukarıda açıklanan, kendiliğinden dikkate alınacak ve soruşturma aşamalarında ortaya çıkacak nedenlerden dolayı, Manisa 2. İdare Mahkemesinin 2019/1124 E. 06/10/2020 günlü 2020/522 K. sayılı ilamında verilen idari işlemin iptali kararını eksiksiz uygulamayan şüpheliler hakkında, Gerekli soruşturmanın yapılarak kamu davası açılmasına karar verilmesini saygılarımla arz ve talep ederim."